Inicjatywa lokalna to prosty sposób na wspólne działanie mieszkańców i Gminy Miasta Toruń na rzecz wspólnot i lokalnych społeczności. Połączenie wsparcia finansowego Gminy i społecznego zaangażowania inicjatorów działania sprawia, że możemy wypracować zmianę w naszym otoczeniu. Każdy pomysł – od spotkań sąsiedzkich przez warsztaty kulturalne i wspólne zajęcia sportowe po niewielkie prace remontowe – może stać się inicjatywą lokalną!
Jak to działa? Grupa inicjatywna stworzona przez przynajmniej z 10 mieszkańców Torunia lub reprezentująca ją organizacja pozarządowa składa wniosek do Prezydenta. Opisuje w nim miejsce i cel inicjatywy, rodzaj działań, dostępność propozycji dla innych mieszkańców oraz swój wkład w jej realizację (pracę społeczną, rzeczowy lub finansowy), a także przedstawia wstępny kosztorys realizacji pomysłu. Prezydent ma 30 dni na ocenienie propozycji i odpowiedzenie na wniosek grupy inicjatywnej.
Ocenę formalną przeprowadza Biuro Dialogu i Innowacji Miejskich (bdim
um [dot] torun [dot] pl), które sprawdza, czy wniosek zawiera wszystkie niezbędne informacje oraz czy propozycja dotyczy zakresu zadań publicznych realizowanych w ramach inicjatywy lokalnej. Jaki to zakres? Ustawa z dn. 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz.U. 2024, poz. 1491 z późn. zm.) w art. 19b wymienia:
- Działalność wspomagającą rozwój wspólnot i społeczności lokalnych, w szczególności budowę, rozbudowę lub remont dróg, kanalizacji i sieci wodociągowej, stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego, a także budynków oraz obiektów małej architektury,
- Działalność charytatywną,
- Podtrzymywanie i upowszechnianie tradycji narodowej, pielęgnowanie polskości oraz rozwój świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej,
- Działalność na rzecz mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego,
- Kulturę, sztukę, ochronę dóbr kultury i dziedzictwa narodowego,
- Promocję i organizację wolontariatu,
- Naukę i szkolnictwo wyższe, edukację, oświatę i wychowanie,
- Wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej i sportu,
- Turystykę i krajoznawstwo,
- Ekologię i ochronę zwierząt oraz ochronę dziedzictwa przyrodniczego,
- Porządek i bezpieczeństwo publiczne.
Wniosek grupy inicjatywnej, który spełnia wymogi formalne przekazywany jest do działu Urzędu Miasta odpowiedzialnego za poszczególne zadania i poddany jest ocenie merytorycznej. Zasady określiła Uchwała nr 35/19 Rady Miasta Torunia z dn. 10 stycznia 2019 r. w sprawie określenia trybu i szczegółowych kryteriów oceny wniosków o realizację zadania publicznego w ramach inicjatywy lokalnej. Na tym etapie oceniane są:
- Celowość realizacji zadania,
- Powszechna dostępność zadania,
- Wkład pracy własnej wnioskodawcy w formie pracy społecznej,
- Wkład rzeczowy wnioskodawcy w realizację inicjatywy lokalnej,
- Udział finansowy wnioskodawcy w całkowitych kosztach,
- Liczba mieszkańców popierających inicjatywę,
- Udział środków Gminy Miasta Toruń w całkowitym koszcie inicjatywy.
Karta oceny pozwala inicjatywie uzyskać maksymalnie 41 pkt., a do pozytywnej rekomendacji potrzebne są 24 pkt., czyli niespełna 60% możliwej oceny. Jeśli inicjatywa wymaga oceny więcej niż jednego działu, wtedy o wyniku decyduje średnia z wszystkich kart oceny. Wzór karty oceny dostępny jest w załączniku do Karty Informacyjnej Mieszkańców (BDIM 25.3) w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Miasta Torunia.
Co dalej? Teraz pozostaje już tylko podpisanie umowy z przedstawicielem grupy inicjatywnej lub reprezentującą mieszkańców organizacją pozarządową i do dzieła! Jednak planując swoją inicjatywę, weźcie pod uwagę, aby możliwym było podpisanie umowy z wnioskodawcą nie później niż na 30 dni przed rozpoczęciem działań. Biuro Dialogu i Innowacji Miejskich przygotuje ją w porozumieniu z grupą inicjatywną, aby ustalić wszystkie szczegóły, zadbać o najlepszy efekt propozycji i określić zasady sprawozdania z wykonanej inicjatywy. Po podpisaniu będziemy wspólnie promować działanie, aby skorzystało z niego jak najwięcej torunian, bo inicjatywy lokalne mają wzmacniać toruńską wspólnotę obywatelskiego zaangażowania!
Jak zacząć inicjatywę lokalną?
To proste! Wszystko rozpoczyna się od pomysłu, jak zmienić coś działając na rzecz wspólnoty lub społeczności lokalnej. Zanim zaczniecie planować inicjatywę, warto sprawdzić, czy pomysł odpowiada zakresowi zadaniom publicznym realizowanym w ramach inicjatywy lokalnej (znajdziecie go powyżej). Jeśli tak, to można przechodzić do działania.
Po pierwsze, zorganizujcie grupę inicjatywną lub poproście toruńską organizację pozarządową, aby Was reprezentowała (bazę organizacji znajdziecie na stronie OrbiToruń). Przedyskutujcie pomysł i zastanówcie się, jakiego wsparcia ze strony Gminy Miasta Toruń potrzebujecie oraz jaki wkład pracy społecznej, rzeczowy lub finansowy możecie włożyć w inicjatywę.
Po drugie, porozmawiajcie z lokalną społecznością. To bardzo ważne, ponieważ w ocenie merytorycznej najwyżej punktowanym elementem jest powszechna dostępność inicjatywy. Pomóc w przeprowadzeniu rozmowy może rada okręgu, dlatego warto zwrócić się do niej w czasie pracy nad pomysłem (kontakty do przewodniczących rad dostępne są w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Miasta Torunia).
Po trzecie, przygotujcie wspólnie wniosek do Prezydenta, którego wzór do pobrania jest na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu Miasta Toruń i na stronie OrbiToruń. Składając wniosek pamiętajcie o zebraniu podpisów grupy inicjatywnej na wzorze dostępnym w powyższych linkach, ponieważ liczba osób popierających inicjatywę lokalną ma znaczenie w czasie oceny merytorycznej pomysłu.
Po czwarte, gotowy i podpisany wniosek można złożyć w Punktach Informacyjnych Urzędu Miasta lub Biurze Dialogu i Innowacji Miejskich (ul. Wały gen. Sikorskiego 10, III piętro), a także przesłać pocztą na adres Urzędu Miasta Torunia lub przez Elektroniczną Skrzynkę Podawczą w ramach platformy ePUAP. W przypadku wystąpienia braków formalnych wniosku Biuro Dialogu zwróci się z prośbą o uzupełnienie, aby umożliwić ocenę merytoryczną inicjatywy. Jeśli wniosek jest kompletny to Prezydent w ciągu 30 dni zawiadomi o sposobie rozpatrzenia sprawy.
Po piąte, jeśli wniosek został rozpatrzony pozytywnie i zarekomendowany do realizacji przez Prezydenta, to pozostaje podpisanie umowy z wnioskodawcą. Planując inicjatywę lokalną warto pamiętać, że umowa powinna być podpisana przynajmniej 30 dni przed rozpoczęciem realizacji zadania, a w trakcie jej przygotowania ważna jest współpraca grupy inicjatywnej z zespołem Biura Dialogu i Innowacji Miejskich.
Po szóste, możecie zacząć działać i wcielić w życie pomysł. To najważniejsza część inicjatywy lokalnej, która pozwala wszystkim mieszkańcom zaangażować się w życie wspólnot i społeczności lokalnych. Dlatego tak istotna jest jej powszechna dostępność i promocja działania, w którym pomoże Wam zespół Urzędu Miasta Torunia i Wasza rada okręgu. Warto zaprosić do zaangażowania w inicjatywę Radnych Miasta Torunia, a także lokalne media lub twórców mediów społecznościowych, aby pokazać, jak ważna jest obywatelska aktywność.
Po siódme, na koniec zostaje przygotowanie i złożenie sprawozdania z wykonania zadania, którego szczegóły ustalone będą z grupą inicjatywną w podpisanej umowie z wnioskodawcą. Sprawozdanie to nie tylko forma podsumowania inicjatywy lokalnej, ale i sposób, żeby pokazać, że zaangażowanie obywatelskie może zmieniać nasze Miasto na lepsze. Dlatego sprawozdania będą po ich zaakceptowaniu opublikowane na stronie Biura Dialogu i Innowacji Miejskich.
Gdzie uzyskać wsparcie w przygotowaniu inicjatywy lokalnej?
Inicjatywami lokalnymi zajmuje się Biuro Dialogu i Innowacji Miejskich Urzędu Miasta Torunia (bdimum [dot] torun [dot] pl, tel. 56 611 88 31 lub 56 611 86 62), w którym grupa inicjatywna może zawsze liczyć na wsparcie i pomoc w przygotowaniu swojego pomysłu.
Informacji o wspólnych działaniach Miasta i organizacji pozarządowych może udzielić Pełnomocnik Prezydenta ds. współpracy z organizacjami pozarządowymi, p. Katarzyna Dąbrowska (k [dot] dabrowskaum [dot] torun [dot] pl, tel. 56 611 87 24).
Wsparciem dla grup inicjatywnych mogą być również rady okręgu, jednostki pomocnicze Gminy Miasta Toruń wspierające integrację lokalnych wspólnot i społeczności.
Podstawa prawna inicjatyw lokalnych:
Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz.U. 2024, poz. 1491 z późn. zm.) – Rozdział 2a, art. 19b-19h.
Uchwała nr 35/19 Rady Miasta Torunia z dnia 10 stycznia 2019 r. w sprawie określenia trybu i szczegółowych kryteriów oceny wniosków o realizację zadania publicznego w ramach inicjatywy lokalnej (Dz. Urz. Woj. Kuj.-Pom. z 2019 r. poz. 561).
Załączniki do pobrania: